“Nükleer enerjiden uzaklaşılıyor” söylemi tarih oluyor: İşte yapılan yeni reaktörler

Son yıllarda enerji güvenliği ve çevresel sürdürülebilirlik arayışında olan birçok ülke, nükleer enerjiye yönelmeye devam ediyor. Dünya genelinde yaklaşık 60 nükleer reaktörün inşaatı sürerken, 110 reaktörün daha inşası planlanıyor. Bu projelerin büyük bir kısmı Asya kıtasında yer alıyor, zira hızla büyüyen ekonomiler ve artan elektrik talebi bu bölgelerde nükleer enerji yatırımlarını cazip hale getiriyor.

Asya ülkelerinin öne çıktığı bu dönemde, gelişmekte olan ekonomiler enerji ihtiyaçlarını karşılamak ve fosil yakıt bağımlılığını azaltmak adına nükleer enerji yatırımlarını hızlandırıyor. Son yıllarda devreye giren yeni nükleer enerji santralleri, aynı zamanda eskiyen tesislerin devreden çıkmasıyla dengelenmiş durumda. Son 20 yılda 107 reaktör kapatılırken, 100 yeni reaktör faaliyete geçti.

Küresel nükleer enerji kapasitesinde son durum

Dünya Nükleer Derneği’ne (World Nuclear Association) göre bugün dünya genelinde 33 ülkede yaklaşık 440 nükleer enerji reaktörü faaliyette olup, bu reaktörlerin toplam kapasitesi 390 GWe seviyesinde. 2023 yılı itibarıyla bu tesisler, küresel elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 9’unu oluşturan 2602 TWh elektrik üretti. Bu oran, nükleer enerjinin hala küresel enerji arzında önemli bir yer tuttuğunu gösteriyor.

Mevcut nükleer enerji programlarına sahip ülkelerden birçoğu, ya yeni reaktörler inşa etmeyi planlıyor ya da inşaat sürecini başlatmış durumda. Bu bağlamda, 16 ülkede toplam 60 nükleer güç reaktörünün inşası devam ediyor. Nükleer enerji, özellikle enerji arz güvenliğini artırmak ve karbon salınımlarını azaltmak isteyen ülkeler için stratejik bir seçenek olarak öne çıkıyor.

Yeni reaktörler geliyor

Geleceğe yönelik olarak, dünya genelinde 90 yeni nükleer reaktör planlanmış durumda ve bu reaktörlerin toplam kapasitesi yaklaşık 90 GWe’ye ulaşacak. Bunun yanı sıra, 300’den fazla reaktör ise öneri aşamasında. Bu projeler de ağırlıklı olarak Asya’da yer alıyor ve bu ülkelerdeki hızla artan elektrik talebine yanıt verecek şekilde konumlanıyor.

Birçok ülke, nükleer enerjiyi sürdürülebilir kalkınmanın bir parçası olarak görüyor ve enerji karışımını çeşitlendirme stratejilerinde nükleere daha fazla yer veriyor. Özellikle yenilenebilir enerji kaynakları ile entegre şekilde çalışacak nükleer enerji projeleri, gelecekte daha yeşil bir enerji arzı sağlama potansiyeline sahip.

Türkiye’de nükleer enerji

Bilindiği üzere halihazırda Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu (Rosatom), Akkuyu Nükleer Güç Santralinin (Akkuyu NGS) inşası üzerinde çalışıyor ve ilk ünitede sona yaklaşıyor. Türkiye aynı zamanda Sinop ve İğneada lokasyonlarında da nükleer santraller yapmayı planlıyor.

Rosatom Genel Müdürü Aleksey Lihaçev, bu yılın Şubat ayında yaptığı açıklamada Sinop Nükleer Güç Santrali’ni de Rosatom’un inşa edeceğini söylemişti. Bakan Bayraktar ise Temmuz ayında 2-3 yıl içerisinde Sinop’ta lisanslama çalışmalarının biteceğini ve Akkuyu ekibinin Sinop’a gideceğini açıklamıştı.

Trakya’daki üçüncü santral projesi olan İğneada Nükleer Güç Santrali için ise Çin ile geçmişten bugüne görüşmeler sürüyor. Sinop Nükleer Güç Santrali, Akkuyu NGS’nin ikizi olarak planlanıyor. Dolayısıyla Sinop NGS de toplam 4,8 GW kapasiteye sahip 4 reaktörden oluşacak. İğneada NGS’nin kapasitesi şimdilik belirsiz ancak 4 reaktörlü ve 5,2 GW kapasiteye sahip olması bekleniyor.